Kalın bağırsağın son kısmı rektum olarak adlandırılır.
Yapısı, işlevi, özellikleri lokalizasyonu ve fonksiyonları ile kalın barsaktan ayrılır. Lokalizasyonu nedeniyle kanlanma , komşuluk ve özellikleri itibariyle rektum kanserinin tanısı, tedavisi, ameliyat ve diğer tedavi etkileri, kalın barsağın kanserlerinden çok farklıdır.
Rektum kabaca alt ,orta ,üst rektum olarak üç ayrı ana bölümde incelenir
Kemik bir pelvis yapısı içerisinde, yaklaşık 15 cm lik bir ‘’ organdır’’, damar sinir paketlerinden kendisini ayıran kılıfı ile üreme organları ve idrar yollarına yakın komşuluk göstermesi özellikle önemlidir.
Rektum kemik pelvis içerisinde rahim ve idrar kesesinin arkasında prostat ile ve idrar yollarının , bacaklara giden damar ve tüm bu alt yapılara ulaşan sinir paketinin komşuluğundadır.
Alt kısımda cilt ve cilt altından adeta kastan bir salıncak üzerinde oturmuştur.
Hareket ve işlevi sinir dağılımı kemik pelviste oturak kemiğinin çeşitli bölümlerinden çıkan beyin ve istem dışı kontrol mekanizmaları ile kontrol edilir.
Ayrıca idrar yolları ve cinsel organlara giden sinir ve damarlarla da yakın komşuluk gösterir.
Rektumda gelişen malign tümöral lezyonlara rektum kanseri denir.
Rektum kanserlerinin büyük çoğunluğu mukozadan köken alan barsak yüzüne bakan adenokarsinomlardır
Kolorektal kanser en sık görülen 3. kanser türüdür. Dünyada her yıl 1 milyondan fazla kişiye kalın bağırsak ve rektum kanser tanısı konulmakta ve bunların %50’sinden fazlasında hastalık, metastaz ile seyretmektedir.
Rektumdaki yerleşimine göre üst, orta ve alt rektum tümörü olarak üç ayrı bölümde incelenir.
Rektum kanserinin birincil tedavisi cerrahidir. Küratif cerrahi sonrası 5 yıllık sağ kalım evre I, II ve III için sırasıyla yaklaşık % 80-90, %50-60 ve %30-40’dır. Alt kısımda kalan rektum kanserleri tedavi ve işlem yapma zorluğu farklı kanlanması nedeniyle daha kötü seyretmektedir. Tedavideki prensipleri aynı olmasına rağmen her bölümün tedavi sonuçları, yaklaşım ve stratejileri farklılık gösterir.
Söz gelimi alt kısımda yerleşik tümörlerde kolostomi, ileostomi gereksinimi diğer bölümlerden daha fazla iken . Işın tedavisi yine alt rektum kanserlerinde gerekir.
Hastaların çoğunda dışkılama alışkanlıklarında değişiklik, makatta büyük abdestte kanama , rektal dolgunluk hissi veya karın ağrısı vardır.
Tanı ve evreleme çalışmaları bittikten sonra her rektum kanseri için verilmesi gereken karar neoadjuvan tedavi gerekli olup olmadığıdır.